ÇOCUĞUNUZ İÇİN TUVALET EĞİTİMİNE BAŞLAMA REHBERİ
Okul öncesi dönemindeki çocuğunuzun şu anki hayatında onun için yeri büyük olan ve gelecekte de etkilerini sürdürebileceğinden dolayı iyi yönetilmesi gereken süreçlerden biri de tuvalet eğitimi sürecidir. Birçok ebeveyn genel anlamda tuvalet eğitiminin ne anlama geldiğini biliyor olsa da bu yazımda yaşamsal önemi büyük olan bu süreci daha detaylı bir şekilde siz sevgili ebeveynlere anlatmak, çocuğunuzun tuvalet eğitimi sürecinde sizlere ve çocuğunuza destek olacaktır.
Tuvalet eğitimi sürecini hem çocuğunuz hem de sizin için önemli ve heyecanlı bir gelişim dönemi olarak değerlendirebiliriz. Bu dönem içerisinde çocuğunuzda fiziksel ve psikolojik birtakım değişimler meydana gelebilir, endişelenmeyin bu onun sadece büyüyor olduğunu ve yeni yaşam dönemlerine açık olduğunu gösterir.
Tuvalet eğitimi rehberime başlamadan önce siz değerli ebeveynler ile tuvalet eğitiminin sizin için altın anahtarlarını paylaşmak istiyorum; sabır ve pozitiflik. Çocuğunuzun yeni bir yaşam dönemine geçiş yaptığı bu evrede sabırlı olmanız süreç için çok yönlendirici olacaktır, sabırlı ve pozitif olmak ile birlikte çocuğunuzun bu süreçteki davranışlarını iyi bir gözlemci gözüyle gözlemlemek de ebeveynler için süreci kolaylaştıran durumlardan biri olacaktır.
Ebeveynlerden sıkça aldığım bir soruyla rehberime başlangıç yapmak istiyorum.
-ÇOCUĞUMUN TUVALET EĞİTİMİNE HAZIR OLDUĞUNU NASIL ANLAYABİLİRİM ?
Öncelikle size vermek istediğim en önemli ipucu çocuğunuzun veya ebeveynler olarak sizin hazır olduğunuzu düşünmediğiniz bir anda tuvalet eğitimine başlamamanız olacaktır. Bu durumun yaşanması tuvalet eğitimi sürecini uzatabilir; sürecin uzaması da çocuğunuz ve sizin üzerinizde bazı olumsuz etkilere sahip olabilir. Genel olarak tuvalet eğitimi için çocukların en uygun yaş aralığının 24-48 ay olduğu ve 18 aydan küçük çocuklara tuvalet eğitiminin tavsiye edilmediğini söyleyebiliriz.
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine başlamaya hazır olduğunu gösteren bazı işaretleri iyi bir gözlemci gözüyle anlamanız ve bunları doğru anlamlandırmanız sürecin en kilit noktalarından biridir. Çocuğunuz tuvalet eğitimine hazır olduğunda size kakasını ve çişini yaptığını ifade edebilir hatta yaptıktan sonra kakasından veya çişinden rahatsızlığını dile getirebilir ve hemen temizlenmesini isteyebilir; fiziksel olarak bazı hareketlerinde ebeveynleri olarak değişiklikler gözlemlemeye başlayabilirsiniz; çocuğunuzun tuvalete gitme veya tuvalete olan ilgisinin arttığını gözlemleyebilirsiniz; çocuğunuz uykularından altı kuru olarak uyanabilir veya gün içerisinde kuru kaldığı süreler artabilir. Çocuğunuzun verdiği bu işaretleri doğru şekilde anlamlandırmak ve sürece hazır olduğunun ipuçlarını yakalamak süreç için önemli bir başlangıç adımıdır.
- ÇOCUĞUMUN HAZIR OLDUĞUNUN SİNYALLERİNİ ALDIM, ŞİMDİ NE YAPMALIYIM?
1- TUVALET ORTAMI İLE İLGİLİ BİLGİLERİNİ ARTTIRIN
Tuvalet eğitimine geçen çocuğunuzun tanıması gereken ortamlardan biri de tuvalettir. Bu süreçte çocuğunuzla birlikte tuvalete gitmeniz, ona klozete nasıl oturabileceğini göstermeniz faydalı olacaktır. Çocuğunuz çişini veya kakasını tuvalete yaptığında ona gösterebilir, bunun normal olduğunu ve korkulacak hiçbir şey olmadığını anlatabilirsiniz. Çocuğunuz tuvalete gitmeye ve tuvalet ortamına sizinle birlikte alıştığında daha sonraki süreçlerde tuvalete giderken veya orada vakit geçirirken daha az zorlanacaktır. Ayrıca tuvalete gitme sürecinde yanınıza sevdiği bir oyuncağı alarak onun da çişinin veya kakasının geldiğini söyleyebilir, oyuncak üzerinde de çocuğunuza nasıl tuvalet yapabileceğini gösterebilirsiniz. Tuvalet eğitimi sürecinde geçişi kolaylaştırmak amacıyla lazımlık veya klozet küçültücüleri kullanımı da ebeveynlerin sıklıkla tercih ettikleri yöntemlerden biridir. Burada önemli olan çocuğunuza uygun olan ve rahat edebileceği lazımlığı veya klozet küçültücüsünü seçmektir. Lazımlık kullanımı ilk birkaç gün için çocuğunuzun sürece adapte olmasını kolaylaştıracaktır. Lazımlığı çocuğunuzun sıklıkla vakit geçirdiği bir odaya koyarak lazımlığı kendisinin keşfetmesini sağlamanız faydalı olacaktır. Klozet küçültücüsü kullanımı için de çocuğunuzun ayağının altını bir nesneyle desteklemeniz de uzmanlar tarafından sıklıkla tavsiye ediliyor çünkü sağlıklı boşaltım için ayakların yere değmesi büyük önem taşıyor.
2- ÇOCUĞUNUZLA BİRLİKTE TUVALETE GİTME SIKLIĞINIZA KARAR VERİN
Çocuğunuz tuvalet eğitimine başladığında dikkat etmeniz gereken önemli hususlardan biri de çocuğunuzun kaç saatte bir tuvalete gittiğidir, böylelikle çocuğunuzun tuvalete gidiş aralığının vücut biyoritmini belirlemiş olursunuz. Çocuğunuzun tuvalet biyoritmine göre tuvalete gitme sıklığı ve aralığını düzenlemek tuvalet eğitimi sürecini daha sağlıklı hale getirecektir. Tuvalet eğitimi sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri de gündüzleri olan biyoritmin geceleri de devam ettiğinin bilincinde olmaktır. Eğer çocuğunuz 2 saat arayla tuvalete gidiyorsa, geceleri de uykusundan uyandırıp 2 saat arayla tuvalete götürmeniz tuvalet eğitimi kazanımı için çok önemlidir.
3- ÇOCUĞUNUZA TUVALETTE KİŞİSEL HİJYENİNİ NASIL SAĞLAYACAĞINI ÖĞRETİN
Çocuğunuza tuvaletini yaptıktan sonra nasıl temizlenebileceğini mutlaka göstermelisiniz ve bunun temizlik ve hijyen açısından ne kadar önemli olduğunu mutlaka vurgulamalısınız. Bununla birlikte sifon çekme, tuvalet kağıdı kullanımı ve çöpe atma, tuvalette suyu kullanma, el yıkama gibi temel becerileri kazanması için çocuğunuzu mutlaka desteklemelisiniz. Bu süreçte çocuğunuzun ilgisini çekecek tuvalet kağıtlarını kullanmak ve sevdiği renkte sabunlarla ellerini yıkamasını sağlamak çocuğunuzun hoşuna gidecektir ve tuvalet hijyenine olan eğilimini arttıracaktır.
Bu adımlar çocuğunuzun tuvalet becerisini kazanmasında ve devam ettirmesinde büyük önem arz etmektedir. Süreç içerisinde çocuğunuzu tuvalet eğitiminde başarılı bulduğunuz konularda ödüllendirmeniz ve daima pozitif olmanız çocuğunuzun tuvalet becerilerini kazanımını teşvik edecektir.
-PEKİ ÇOCUĞUMUN TUVALET EĞİTİMİ SÜRECİNDE NELERİ YAPMAMALIYIM?
1- Gündüzleri bez takmadığınız ve tuvalete belirli aralıklarla götürdüğünüz çocuğunuza geceleri de bez takmamalısınız. Tuvalet eğitimi sürecine karar verdiniz ve buna başladıysanız bezi hayatınızdan tamamen çıkarmalısınız.
2- Tuvalet eğitimi sürecinin kazanım süresinin çocuğa göre değişebileceğini aklınızdan çıkarmamalısınız. Bu yüzden her zaman sabırlı olmak, aceleci davranarak çocuğunuzu süreçle ilgili rahatsız hissettirmemek ve daima pozitif olmak bu süreçte ebeveynler olarak işinizi kolaylaştıracaktır.
3- Çocuğunuzun veya ebeveyn olarak kendinizin tuvalet eğitimine hazır olmadığınızı ve tuvalet eğitimini sürdürmekte zorlanacağınızı düşündüğünüz bir zamanda tuvalet eğitimine başlamanız sürecin sağlıklı gidişatını olumsuz etkileyebilir; tuvalet eğitimine mutlaka çocuğunuzun ve kendinizin hazır olduğu bir zaman diliminde başlamalısınız.
Psikolog Sevde Tuğçe SEDEF
